De X-knie of kniehoek. Wat wordt ermee bedoeld?
Tegenwoordig wordt er heel veel gesproken over de X-knie; het naar binnen vallen van de knie of ook wel de ‘kniehoek’ genoemd. Tijdens de revalidatie van een knieblessure kun je er eigenlijk niet omheen. Zeker vrouwen krijgen vaak te horen dat ze erop moeten letten dat de knie recht blijft.
Wat houdt het precies in?
De knie zit tussen de heup en de voet in. Hierdoor volgt het kniegewricht de stand en bewegingen van de voet en heup. De zogenaamde X-knie is een stand waarbij de heup, knie en voet niet mooi in één lijn staan. In plaats daarvan staat de knie juist in een hoek naar binnen toe.
Tijdens het wandelen, hardlopen en springen moet het been tijdens het neerkomen de krachten absorberen als een veer. Als je neerkomt met gestrekte benen is de klap veel harder dan wanneer je door je benen buigt tijdens de landing.
Als de voet of heup niet goed kan stabiliseren valt de knie naar binnen. Dit komt door de bouw van het skelet. De binnenzijde van de knie is de zwakste plek in het skelet waardoor de knie naar binnen beweegt als er niet genoeg stabiliteit is.
X-hoek
Rechte knie
X-hoek
Invloed van een X-knie.
Wat is nu precies de invloed van een X-knie? Is het wel verkeerd? Het is gebleken uit onderzoek dat een X-knie een risicofactor is voor het scheuren van de voorste kruisband. Daarnaast wordt het in verband gebracht met klachten aan de knieschijf, lopersknie, binnenbandproblemen van de knie en meniscusletsel. Voornamelijk bij vrouwen wordt dit probleem veelvuldig gezien. Vrouwen hebben ook veel vaker een X-knie of X-benen. Dit komt door de bouw van het bekken.
Kun je er iets aan doen?
Ja! Of althans vaak wel. Hierbij speelt voornamelijk de stabiliteit rondom de heup en het bekken een belangrijke rol. Ook het doorzakken van de voeten kan een X-knie veroorzaken. Als de spierkracht en spiercontrole rondom het heupgewricht niet goed genoeg zijn, dan zakt de knie naar binnen. Als gevolg hiervan zakt ook de voet naar binnen. Het doorzakken van de voet hoeft dus niet altijd een oorzaak te zijn voor een X-knie, maar kan ook een gevolg zijn van spierzwakte rondom het heup gewricht.
Als de oorzaak wel een doorgezakte voet is, moet onderzocht worden of deze doorzakking structureel is of komt door verminderde spiercontrole van de voetspieren. Bij een structureel probleem kan je weinig bereiken met trainen en zullen steunzolen meer effect hebben.
