Popliteus klachten

Anatomie

De popliteus is een relatief horizontale verlopende spier in de knieholte. De spier ontspringt vanaf het bovenbeen aan de buitenzijde van de knie. Hij loopt horizontaal, dan naar beneden en heeft de aanhechting aan de binnenzijde van de knie op het scheenbeen. De lange pees vanaf het bovenbeen hecht zich vast aan de achterzijde van het kniekapsel en de buitenste meniscus.

Door de relatief horizontale ligging van deze spier heeft deze spier  voornamelijk een functie in het naar binnen draaien van het onderbeen en geeft ondersteuning van de kniebuiging. Daarnaast heeft de popliteus een stabiliserende rol in de rotatie stabiliteit en ondersteuning van de achterste kruisband.

Door de ligging van de popliteus ondersteunt deze de hamstring en zorgt voor een tegenwerkende kracht van de m. quadriceps . (Verder uitleg over tegenovergestelde spieren kunt u hier vinden.)

Functie van de popliteus:

• Naar binnen draaien (roteren) van het onderbeen bij een gestrekte knie
• Als eerste aanspannen bij kniebuiging
• Ondersteunen van de achterste kruisband ter voorkoming van naar achter schuiven van onderbeen t.o.v het bovenbeen
• Stabiliseren bij het naar buiten draaien van het onderbeen

Ontstaan

Klachten aan de popliteus kunnen acuut ontstaan – door een trauma – of chronisch door overbelasting.

Een scheur van de popliteus wordt bijna altijd in combinatie met ander letsel gezien. Voornamelijk in combinatie met letsel van de achterste kruisband, de buitenmeniscus en/of de buitenste knieband. Denk hierbij aan ongevallen waarbij het onderbeen naar achteren wordt geschoven t.o.v. het bovenbeen. Of bij geforceerde rotatie.

Overbelasting van de popliteus ontstaat vaak door verminderde biomechanica (beweging van spieren en gewrichten) van de knie, heup of voeten, verandering van ondergrond tijdens hardlopen, of te snel verhogen van trainingsintensiteit.

Een overbelaste spier heeft een verhoogde spierspanning. Omdat de spier daardoor verdikt, kan dat problemen geven rondom de spier. De verhoogde spierspanning kan ook de biomechanica van de knie veranderen waardoor de knie anders gaat bewegen en andere klachten kunnen ontstaan.

Spieren rondom een gewricht hebben, zoals beschreven, een samenwerkende rol. Doordat ze samenwerken, hebben ze invloed op elkaar. In praktijk: wanneer één spier geremd  is, zal  een andere spier meer aanspannen om toch beweging aan het gewricht te geven. Of om het te stabiliseren. Bij de popliteus zien we dat wanneer zowel de quadriceps, of de hamstrings minder goed functioneert, de popliteus harder moet  werken. Bij functieverlies van de quadriceps zal de popliteus meer aanspannen om stabiliteit in voor/achterwaartse richting te bewaren. Bij verminderde functie van de hamstrings zal de popliteus harder aanspannen om de knie te buigen en de stabiliserende rol van de hamstrings over te nemen.

Aandoening

Bij overbelasting van de popliteus ontstaat dus een verhoogde spierspanning. Hierdoor blijft de spier aangespannen. Door deze spanning wil de popliteus het onderbeen naar binnen draaien en de knie buigen. Hierdoor komt er een beperking in het naar buitendraaien en het strekken van de knie. Dit zijn de eerste signalen dat de popliteus overbelast is.

Overbelasting van de popliteus komt veel voor bij hardlopers. Dit kan komen door de bolling van het wegdek waardoor de knie voortdurend in een rotatiestand gedwongen wordt. Of door een te snelle opbouw van de trainingsintensiteit. Daarnaast worden klachten van de popliteus veel gevoeld tijdens een heuvel aflopen. Bij heuvelafwaarts lopen wordt de knie gedwongen gestrekt, terwijl bij klachten juist de strekking beperkt is. Door deze geforceerde strekking kunnen pijnklachten gevoeld worden.

Onderzoek

Naar aanleiding van het vraaggesprek vindt een lichamelijk onderzoek plaats. Als er verdenking is van problemen aan de popliteus, wordt gekeken naar de spierspanning van deze spier. Daarnaast wordt de biomechanica van de benen beoordeeld en in het bijzonder het kniegewricht. Om een goed beeld te krijgen van de oorzaak van de klachten, kunnen functionele tests worden uitgevoerd. Deze tests zijn bedoeld om te onderzoeken hoe de knie functioneert tijdens activiteiten als hardlopen, kniebuigen of traplopen.

Tijdens het onderzoek wordt gelet op:

• Pijn in de knieholte
• Gevoel dat knie blokkeert bij volledige kniebuiging
• Spanning van de popliteus
• Vermindering van de strekking
• Eindgevoel van de kniestrekking
• Problemen tijdens strekking met onderbeenrotatie